هموگلوبین اکسیژن را به بخش‌های مختلف بدن منتقل می‌کند، و وجود آن برای زنده ماندن انسان حیاتی است. از این رو، در صورت کمبود و یا پایین بودن سطح این مولکول باید به سرعت درمان شود. در این مقاله بیشتر در مورد این بیماری و گزینه‌های درمان آن می‌خوانیم.

هموگلوبین یک متالوپروتئین حاوی آهن حمل کننده اکسیژن است که وجود آن حیاتی و در سلول‌های قرمز خون (در گلبول قرمز) وجود دارد. این پروتئین مسئول حمل اکسیژن از دستگاه تنفسی به بقیه نقاط بدن است. علاوه بر این، دی اکسید کربن را از بافت‌های بدن به دستگاه تنفسی منتقل می‌کند، جایی که از طریق بازدم از بدن خارج می‌شود. در بدن پستانداران، هموگلوبین 96 درصد ماده خشک گلبول‌های قرمز را تشکیل می‌دهد و همچنین سبب قرمز رنگ شدن خون است. هموگلوبین می‌تواند به صورت همزمان به 4 مولکول اکسیژن متصل شود.

این یک پروتئین کروی با 4 زیر واحد است، که در یک الگوی 4 ضلعی شبینه به مولکول میوگلوبین مرتب شده است. با این حال، مولکول هموگلوبین دارای یک گروه heme اضافی نیز هست، که شامل یک یون آهن است و بین حلقه هیتروسیکلیک قرار گرفته است. هرگونه تغییر در ساختار مولکول هموگلوبین، باعث تغییر شکل در گلبول قرمز می‌شود. این مورد در بیماری کم خونی داسی شکل دیده می‌شود. سطح طبیعی هموگلوبین در بدن باعث عملکرد روان سیستم‌های بدن می‌شود. با این حال، در صورت کاهش سطح آن، منجر به کمبود آهن می‌شود که کم خونی نامیده می‌شود.



 

 خون چیست؟

 خون بافت زنده اى است که از دو قسمت سلولى و پلاسمایى تشکیل شده است.

الف) عناصر سلولى که ٤٥ درصد حجم خون را تشکیل مى دهند شامل:

 ١- گلبول هاى قرمز که مسئول اکسیژن رسانى به سلولهاى بدن مى باشند.

 ٢- گلبول هاى سفید که وظیفه دفاع بدن در مقابل عوامل خارجى را برعهده دارند.

٣- پلاکت ها که در عمل بند آمدن خونریزى دخالت دارند.

 ب) پلاسما که ٥٥ درصد حجم خون را تشکیل مى دهد و حاوى مواد قندى، چربى، پروتئین، املاح مختلف، هورمون ها وفاکتورهاى انعقادى خون مى باشد.
 حجم خون درافراد بالغ حدود 5/5 لیتر می باشد.
 

کم خونی

بیماری کاهش سلول‌های قرمز خون یا تعداد پایین هموگلوبین به عنوان کم خونی نامیده می‌شود و برای بدن بسیار مضر است. درمان این بیماری برای خنثی کردن اثر این کاهش سطح در خون در اسرع وقت ضروری است. هموگلوبین خودش غنی از آهن است، از این رو، کاهش آهن در رژیم غذایی قطعا به شروع این بیماری منجر خواهد شد.


 

علایم کم خونی

چند علامت قابل تشخیص برای شناسایی آسان سطح پایین هموگلوبین و کم خونی وجود دارد که شامل موارد زیر است:

• فرسودگی و خستگی
• سردرد و سرگیجه
• نبود تمرکز و ضعف حافظه
• تنگی نفس
• تپش قلب و سایر مشکلات قلبی
• بزرگ شدن قلب
• رنگ پریدگی ناخن و پوست
• تورم دست و پا
• تعریق مفرط

تعداد علایم و شدت آن‌ها در صورت عدم درمان این بیماری بیشتر خواهد شد. به این دلیل است که درمان آن نباید به هیچ عنوان سرسری گرفته شود.
 

گزینه‌های درمان

بهترین راه درمان این بیماری، افزایش مصرف رژیم غذایی غنی از آهن است. این آهن سطح هموگلوبین در خون را بالا می‌برد، و در نتیجه به سالم ماندن کم می‌کند. با این حال، افزایش بیش از حد آهن در خون منجر به سایر بیماری‌ها مانند هموکروماتوز می‌گردد. از این رو، دوز آهن باید پس از مشورت با پزشک متخصص تجویز شود. پزشک دوز مناسب را تجویز خواهد کرد و بهترین زمان مصرف این مقدار دوز را به شما خواهد گفت.

در برخی از موارد، داروهای خاصی ممکن است در تولید هموگلوبین یا سلول‌های قرمز خون تداخل ایجاد کنند. این داروها باید مشخص شوند و مصرف آن‌ها باید متوقف و یا کاهش یابد. برخی از افراد به دلیل وجود زخم معده یا سرطان روده بزرگ نیاز به درمان هموگلوبین پایین دارند. این بیماری‌ها باعث از دست رفتن غیرطبیعی سلول‌های قرمز خون در بدن می‌شود، و قبل از رسیدگی به سطح پایین هموگلوبین باید درمان شوند.

در موارد بسیار شدید، انتقال خون تنها راه درمان خواهد بود. هرگونه از دست دادن خون زیاد منجر به شروع این بیماری و نبود اکسیژن در بدن می‌شود و باید به این مشکل رسیدگی شود. برخی از زنان باید با از دست دادن خون زیاد که در چرخه قاعدگی از دست می‌دهند دست و پنجه نرم کنند و این مشکل هم می‌تواند با تجویز برخی داروها درمان شود. درمان هموگلوبین پایین با استفاده از درمان‌های خانگی تنها باید تحت نظر پزشک متخصص انجام گیرد. همراه با کم خونی، اختلالات دیگر مربوط به خون نیز باید بررسی شوند.

خطر هموگلوبین پایین بسیار واقعی است و می‌تواند منجر به عوارض زیادی در بدن شود. اهمیت این درمان نباید دست کم گرفته شود، و شخص باید بداند چگونه سطح هموگلوبین را افزایش دهد، و به منظور کنترل این بیماری کشنده به سرعت وارد عمل شود.

سلب مسئولیت: مطالب موجود در این مقاله صرفا جنبه آموزشی دارند و نمی‌توانند جایگزینی برای توصیه‌های پزشک متخصص باشند.